حکایت مظلومیت مسجد جمعه آغدام آذربایجان

مسجد جمعه آغدام، در شهر آغدام واقع می‌باشد در طی سالهای ۱۸۶۸-۱۸۷۰ ساخته شده است. معمار آن کربلایی صفی‌خان قره‌باغی بوده و تزئینات مسجد نیز اثر استاد محمد نقاش تبریزی می‌باشد. ساختمان مسجد از سنگ و مناره آن از آجر ساخته شده است.

مسجد جمعه آغدام، در شهر آغدام واقع می‌باشد در طی سالهای ۱۸۶۸-۱۸۷۰ ساخته شده است. معمار آن کربلایی صفی‌خان قره‌باغی بوده و تزئینات مسجد نیز اثر استاد محمد نقاش تبریزی می‌باشد. ساختمان مسجد از سنگ و مناره آن از آجر ساخته شده است.

معمار کربلایی صفی خان قره‌باغی به سال ۱۸۱۷ در شهر شوشا چشم به جهان گشود و به سال ۱۹۱۰ در این شهر دار فانی را وداع گفت. مساجدی که وی در شهرهای شوشا، آغدام، برده، فضولی و نیز شهر اودس اوکراین (مسجد تاتارها) و شهر عشق آباد ترکمنستان (مسجد قره‌باغ) بنا نموده امروزه نیز جزء نمونه‌های معماری محسوب می‌گردد. بر اساس معماری کربلایی صفی‌خان قره‌باغی سبک معماری مسجد قره‌باغ شکل گرفته است که، می توان آنرا جرئی از ترکیب معماری صفوی محسوب نمود. در آثار معماری وی از المان‌های معماری مساجد تبریز، مراغه و اردبیل نیز استفاده گردیده است.

در کتیبه نصب شده بر طاقچه محراب مسجد از محمد نقاش تبریزی به عنوان خالق تزئینات مسجد نام برده شده است. متاسفانه در منابع موجود اطلاعات چندانی از فرزند کربلایی نقاش تبریزی که با نام محمد نقاش تبریزی و یا محمد شکوهی تبریزی شناخته می‌شود در دست نیست. لیکن نقادان تزئینات بکار رفته در مسجد جامع آغدام اذعانگر وجود تاثراتی قوی از صنعت و هنر در وی می‌باشند.

شهر آغدام در یکم مرداد سال ۱۳۷۲ شمسی توسط قوای مسلح ارمنستان اشغال گردیده و مسجد جمعه آغدام به عنوان یکی از آثار برجسته معماری آذربایجان نیز به یکی از قربانیان تجاوز ارامنه بدل گشته است.

مناره‌های مسجد از درون شکافته شده، سقف آن در چند جا فرو ریخته، نقوش و نوشته‌های آن پاک شده است. این مسجد که در حال حاضر تحت اشغال قرار دارد به صورتی هدفمند و در راستای تحقیر دین اسلام به طویله بدل گشته و اخیرا نیز مشخص گردیده که توسط ارامنه به پایگاه نظامی تبدیل شده است. وضعیت امروز مسجد جمعه آغدام نقض مفاد کنوانسیون هاقا مصوب سال ۱۹۵۴ در پیرامون (حراست میراث فرهنگی در زمان جنگ) توسط ارامنه را بار دیگر تایید می‌نماید.

مساجد دیگری چون مسجد گوهرآقای بالا، مسجد گوهرآقای پایین و ساعاتلی مسجد که کربلایی صفی‌خان قره‌باغی در شهر شوشا بنا داشته از آثار بزرگ معماری وی محسوب می‌گردند. این مساجد نیز پس از اشغال شوشا به عنوان اراضی تاریخی آذربایجان توسط ارمنستان به سال ۱۹۹۲ به آثار تاریخی اسیر بدل گشته و در تحت تاراج دشمن قرار گرفته است.

 

انتقاد علی‌اف از فعالیت گروه میانجی مینسک برای حل مناقشه قره باغ

«الهام علی اف» رییس جمهوری آذربایجان فعالیت «گروه میانجی مینسک» وابسته به سازمان امنیت و همکاری اروپا برای حل «مناقشه قره باغ» را مورد انتقاد قرار داد.

به گزارش قره باغ سسی، علی اف در مصاحبه با چند شبکه تلویزیونی جمهوری آذربایجان، گروه میانجی مینسک را به ناتوانی متهم کرد و گفت که این  گروه به بیانیه نخست‌وزیر ارمنستان مبنی بر این که قره باغ جزو خاک ارمنستان است، واکنشی نشان نداده، چرا که این‌چنین بیانیه‌هایی مانعی برای روند مذاکرات بوده و آن را بی‌معنی می‌کند.  

وی افزود که گروه میینسک همچنین تا به حال به تلاش‌های ارمنستان برای تغییر شکل مذاکرات و تاکید این کشور بر این که جمهوری آذربایجان باید مذاکرات مستقیم با تجزیه‌طلبان منطقه «قره باغ کوهستانی» داشته باشد، پاسخ مناسبی نداده است .

علی اف با اشاره به این‌که هم اکنون هیچ مذاکراتی برای حل مناقشه قره باغ انجام نمی‌شود، نشست آنلاین اخیر وزیران امور خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان با میانجیگری روسای گروه مینسک را نیز بی‌نتیجه عنوان کرد و گفت که این چیزی به غیر از یک نمایش فعالیت از سوی گروه میانجی مینسک نبوده است.

وی افزود: تا زمانیکه مذاکرات اساسی و نتیجه‌بخش برای حل مناقشه قره باغ انجام نشود، ما دیگر در هیچ نشستی حضور نخواهیم یافت.

رییس جمهوری آذربایجان اضافه کرد: موضع ما در رابطه با حل مناقشه قره باغ عادلانه و مبتنی بر عدالت تاریخی و قوانین بین‌المللی است و در آن تجدیدنظر نخواهیم کرد.

علی‌اف تصریح کرد: مناقشه قره باغ باید در قالب تامین تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان حل و فصل شود. ما اجازه تاسیس دومین دولت ارمنی در خاک جمهوری آذربایجان را نخواهیم داد.

مناقشه میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره باغ کوهستانی در سال ۱۹۸۸ میلادی آغاز و در سال ۱۹۹۲ به درگیری نظامی به دو کشور منجر شد. در نتیجه این مناقشه، منطقه قره باغ کوهستانی و هفت شهرستان همجوار آن به اشغال نیروهای ارمنستان درآمد. 

در ماه می سال ۱۹۹۴ میلادی میان طرفین مناقشه، آتش‌بس برقرار شده، ولی میانجیگری بین‌المللی گروه مینسک که از سوی سازمان امنیت و همکاری اروپا به ریاست مشترک روسیه، فرانسه و آمریکا تشکیل شده، برای حل مسالمت‌آمیز این مناقشه تا به حال نتیجه‌ای نداشته است.

بلایی که ارمنی‌ها بر سَر رودخانه‌های "کور" و "ارس" می‌آورند!

ارامنه پس از اشغال منطقه قره باغ کوهستانی و هفت شهرستان دیگر آذربایجان علاوه بر جنایات متعدد مرتکب تروریسم محیط زیستی علیه تُرک‌های آذربایجانی ها نیز می شوند.

به گزارش قره باغ سسی، شبکه تلویزیونی سی بی سی اعلام کرده است که تروریسم محیط زیست یکی از مشکلات عمده روز بوده و کارشناسان محیط زیست مقابله با آن را یکی از وظایف اصلی خود می دانند.

آذربایجان بیش از ۲۵ سال است که با این مشکل حاد روبرو است چرا که کور و ارس بزرگترین رودخانه های این کشور از سوی ارمنستان اشغالگر به شدت آلوده می شود. این جنایت ارمنستان بیش از ۲۵ سال است که ادامه دارد؛ ارامنه پس از اشغال منطقه قره باغ کوهستانی و هفت شهرستان دیگر آذربایجان علاوه بر جنایات متعدد مرتکب تروریسم محیط زیستی علیه آذربایجانی ها نیز می شوند.

بازرسی های وزارت محیط زیست و ذخایر طبیعی آذربایجان نشان می دهد، رودخانه های عمده منطقه قفقاز جنوبی بر اثر این خرابکاری‌های ارمنستان با خطرات جدی مواجه هستند.

حسین قلی باقراف در این باره اذعان داشته است: ما در آن منطقه که رود ارس به اراضی تحت کنترل دولت آذربایجان سرازیر می شود، یک ایستگاه سنجش کیفیت آب نصب کردیم و روزانه چند بار به مسئولان محلی، وزارتخانه و نهادهای رسمی مربوطه درباره ترکیب آب رودخانه که وارد خاک آذربایجان می شود، گزارشی می دهیم و آن را در اینترنت نیز منتشر می کنیم. آب رود ارس از ارمنستان با فلزات سنگین و زباله های صنعت معدن وارد خاک آذربایجان می شود.

وی همچنین بیان داشته است: سد سرسنگ که در یک زمان با بودجه آذربایجان با هدف آبیاری زمین های کشاورزی منطقه قره باغ احداث شده است، از سوی ارامنه به عنوان ابزاری برای اجرای اهداف شوم به کار گرفته می شود؛ آنها در ایام تابستان جریان آب این سد را مسدود کرده و در زمستان از آن به عنوان تروریسم محیط زیستی علیه آوارگان جنگی تُرکان آذربایجانی که از خانه و کاشانه اخراج شده اند، استفاده می کنند.

وزیر محیط زیست و ذخایر طبیعی آذربایجان عنوان کرده است: به همین دلیل تنها راه برای پایان دادن به این مشکل آزادسازی سرزمین های اشغالی آذربایجان است؛ فقط در آن صورت از سد سرسنگ می توان به نفع مردم آذربایجان و نیز ارامنه صرفا برای اهداف اقتصادی و طبیعی استفاده کرد.

گفتنی است مجمع پارلمانی شورای اروپا در ماه ژانویه سال ۲۰۱۶ با صدور قطعنامه ویژه از ارمنستان خواست که به استفاده از سد سرسنگ به عنوان ابزار فشار علیه آذربایجانی ها پایان دهد اما ارمنستان اشغالگر همچنان این سیاست را ادامه می دهد.

۲۷ سال از اشغال «آغدره» توسط ارمنستان می گذرد

امروز ۲۷ مین سالگرد اشغال منطقه آغدره جمهوری آذربایجان توسط قوای مسلح ارمنستان است.

به گزارش قره ‌باغ سسی، ۲۷ سال قبل در تاریخ ۱۶ تیر ماه سال ۱۳۷۲ هجری شمسی مطابق با ۷ ژوئیه سال ۱۹۹۳ میلادی، نیروهای نظامی ارمنستان منطقه شهر آغدره و روستاهای اطراف آن را که در ۶۲ کیلومتری شمال خانکندی به مساحت ۱۷۰۵ کیلومتر مربع و همچنین یکی از پنج منطقه ولایت سابق خودمختار قره باغ کوهستانی را به اشغال خود در آوردند. در زمان اشغال آغدره در ۱۴ روستای آن(سیرخاوند، بشیرلر، قاراشلار، قارالار، باش گۆنئی په‌یه، اورتا گۆنئی، خاتین بَیلی، مانیکلی، تئللی بینا، نارینجلار، چه‌رَکتار، ایمارت - قَروند، اومودلو، یئنی قارالار) و شهرک گنجه خانا بیش از ۱۴ هزار تُرک آذربایجانی زندگی می کرده‌اند و بعد از اشغال این مناطق توسط ارمنستان از سرزمین‌های اجدادی خود آواره شده و هم اکنون در مناطق مختلف آذربایجان ساکن شده اند.

.

منطقه آغدره، واقع در شمال منطقه قره باغ، در دوره اتحاد جماهیر شوروی - در سال ۱۹۳۰ تأسیس شد. تا سال ۱۹۳۹ به آن جِرابِرت گفته می شد و از همان سال تا ۱۹۹۱ به آن مارداکِرت گفته می شد. در سال ۱۹۹۱ نام منطقه احیا شد. در اکتبر سال ۱۹۹۲ با تصمیم دولت آذربایجان، قلمرو منطقه آغدره بین سه منطقه غیر قره باغ «ترتر - آغدام - کلبجر» تقسیم شد.

هم اکنون ۸ روستا از منطقه سابق آغدره و اراضی اطراف آن، ۲۳ روستای منطقه آغدام و اراضی اطراف آن، شهر آغدره از منطقه کلبجر و‌ ۱۳ روستا و اراضی اطراف آن در ترکیب منطقه ترتر می باشد.

۲ شهرک از منطقه آغدره به همراه ۵۷ روستا، ۶۷ باشگاه، ۵۱ کتابخانه، ۳۰ دبیرستان، ۷ بیمارستان و درمانگاه و ۱ مدرسه کارآموزی تکنیکی منطقه آغدره در اشغال ارامنه است.

آغدره منطقه ای کوهستانی است که شرق آن مسکونی و هموار می باشد و سرشار از مواد معدنی - کانسارهای پلی فلزی، سنگ آهک و گچ است. آغدره یکی از مهمترین مناطق کشاورزی قره باغ کوهستانی بود و اقتصاد آن بیشتر بر انگورداری، غلات، 

تنباکو و دامداری استوار بود.

در امتداد درّه‌ی رودخانه ترتر، راه‌های متصل کننده جاده ای و کاروانی به قره باغ بالایی و پایینی آذربایجان وجود داشته است.

بناهای تاریخی دارای معماری‌های خاص و قدیمی منطقه آغدره به همراه پل‌های قدیمی و زیارتگاه مقدس «اولدوز تپه پیری» در اشغال ارمنستان می باشد.

بناهای تاریخی و معماری آغدره از قبیل معبد «آلبان گنج‌اثر» در روستای وَنگلی، معبد مقدس «ای‌آکو» در روستای کولاتاغ (سال ۶۳۵ میلادی)، معبد اورک در حوالی روستای تالش (قرن ۷ میلادی)، معبد نزدیک به چشمه‌گاه بالای رودخانه ترتر(قرن ۸ میلادی)، قلعه حاتم ملک، تعداد زیادی معبد، عبادتگاه، پل ها و گذرگاه های تاریخی و در کل تمامی بناهای تاریخی این منطقه توسط اشغالگران ارمنی و قوای غاصب ارمنستان نابود گشته و به تصرف در آمده است.

هم اکنون ارمنستان در منطقه اشغالی آغدره آذربایجان، با غارت و تخریب ثروت های طبیعی و خدادادی این منطقه، اعمالی در تضاد با حقوق بین الملل انجام می دهد. پارلمان شورای اروپا در نشست سال ۲۰۱۶ طی قطعنامه ای به شماره ۲۰۸۵ به علت ایجاد وضعیت جدید توسط قوای ارامنه بر سد «سرسنگ» که بر امتداد رودخانه ترتر جاری است ابراز نگرانی کرده است. مجمع عمومی پارلمان شورای اروپا در این قطعنامه، به علت ایجاد عمدی بحران زیست محیطی، این عمل اشغالگران ارمنی را «تجاوز زیست محیطی» نامیده‌ و‌ تأکید کرده که غیرممکن ساختن زندگی عادی مردم در آن مناطق باید به عنوان یک اقدام خصمانه یک دولت در برابر دیگری در نظر گرفته شود و غفلت از سد سرسنگ می تواند منجر به تلفات زیاد و بروز بحران جدید انسانی شود. این قطعنامه خواستار خروج فوری نیروهای ارمنی از منطقه سرسنگ و پایان دادن به استفاده ارمنستان از منابع آب به عنوان ابزاری برای نفوذ سیاسی یا فشار به نفع تنها یکی از طرفین درگیری است.

این تجاوز نظامی توسط ارمنستان که توسط اجماع ارامنه قره باغ کوهستانی به عنوان تلاش برای تعیین سرنوشت خود توصیف شده است، منجر به آوارگی اجباری بیش از یک میلیون نفر از سرزمین های اشغالی آذربایجان شده است و همانند تمام دوران‌ها، این سیاست اشغالگری ارامنه به ایجاد بحران‌های انسانی منجر شده است.

در نتیجه تجاوز نظامی ارمنستان به آذربایجان طی سالهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۳، ۲۰ هزار تُرک آذربایجانی به شهادت رسیدند، بیش از ۱۰ هزار نفر زخمی شدند و ۵۰ هزار نفر نیز با جراحات مختلف جانباز و معلول شده اند. در نتیجه تجاوز ارمنستان به آذربایجان، که توانست در اواخر قرن بیستم یک کشور تک قومی ارمنی ایجاد کند، منطقه قره باغ کوهستانی آذربایجان و ۷ شهرستان خارج از قره باغ به نام های لاچین، کلبجر، آغدم، فضولی، جبراییل، ​​قوبادلی و زنگیلان اشغال شدند. همه این مناطق توسط ارمنی ها مورد پاکسازی قومی قرار گرفته اند و تُرک ها از سرزمین های خود بالاجبار آواره شدند.

به طور کلی در نتیجه تجاوز نظامی ارمنستان به آذربایجان در سالهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۳، بناهای تاریخی، معماری و مذهبی آذربایجان به ویژه بیش از ۶۰۰ اثر تاریخی و معماری از جمله ۱۴۴ معبد و ۶۷ مسجد، توسط نیروهای مسلح ارمنستان اشغالگر به کلی نابود شدند. در همین زمان، ۲۲ موزه با ۴۰ هزار نمایشگاه، ۴.۶ میلیون کتاب و دست نوشته های ارزشمند تاریخی در ۹۲۷ کتابخانه نابود شد، همچنین نمونه های ارزشمند میراث تاریخی آذربایجان از موزه ها به سرقت رفت و بعدا در حراج های مختلف فروخته شد.

در نتیجه پیروزیهای شکوهمند ارتش جمهوری آذربایجان در جنگ آوریل ۲۰۱۶، به همراه مناطق فضولی و جبراییل، ​​بخشی از قلمرو منطقه آغ دره از اشغال ارمنستان آزاد شد. با ضربه مهیب ارتش شجاع آذربایجان، روستاهای تالش و سیسولان منطقه آغدره از دشمن ارمنی پاکسازی شدند. این پیروزی باشکوه به مردم آغدره و همچنین همه پناهندگان و آوارگان تُرک آذربایجانی، این عقیده محکم را داده است که روز بازگشت به وطن خودشان، چندان هم دور نیست.