بیست و هفت سال پیش در چنین روزهایی بخشهای فضولی و جبراییل در قره باغ آذربایجان توسط نیروهای مسلح ارمنستان اشغال گردید.
به گزارش قره باغ سسی، در روز یکم شهریور سال ۱۳۷۲ شمسی مطابق با ۲۳ آگوست سال ۱۹۹۳ میلادی، مرکز بخش فضولی و ۵۱ روستای این بخش از سوی نیروهای مسلح ارمنستان اشغال شد. ۵۵ هزار نفر از ساکنان این مناطق توسط نیروهای ارمنی از سرزمین‌های خود رانده شدند.
منطقه فضولی با مرکزیت شهر فضولی در زمینی به مساحت ۱۳۹۰ کیلومتر مربع واقع گشته است. مرکز بخش فضولی شهری به همین نام است. نام این بخش پس از اشغال از سوی ارامنه به واراندا تغییر نام یافته است.
این بخش در جنوب - شرق کوه های قره باغ و سواحل رود آراز(ارس) است. بخشهای جبراییل، خوجاوند، آغجابدی و بیلگان آذربایجان از بخشهای ساحلی رود آراز هستند.
بخش جبراییل نیز که در ساحل شمالی رود آراز قرار دارد، با ۱۰۵۰ کیلومتر مربع وسعت، قبل از جنگ قره باغ جمعیتی در حدود ۵۴۰۰۰ نفر را در خود جای داده بود. در جریان اشغال این منطقه، ۲۵۰ تن از اهالی آن کشته، ۹۱ تن مفقود و صدها تن نیز به شدت زخمی شدند. ۶۱۱۰۰ نفر از ساکنان بخش «جبراییل» نیز از سوی ارامنه به مناطق دیگر آذربایجان رانده شده‌اند.
در بخش «جبراییل» ۷۲ مدرسه، ۸ بیمارستان، ۵ مسجد، ۲ موزه، ۱۲۹ آثار باستانی و تاریخی و ۱۴۹ مرکز فرهنگی زیر اشغال مانده است.
سازمان ملل متحد در چهار قطعنامه ۸۲۲، ۸۵۳، ۸۷۴ و ۸۸۴ اشغالگری ارمنستان بر قره باغ را محکوم و خواستار رفع اشغال از اراضی آذربایجان شده است. با این حال، ارمنستان تاکنون هیچ توجهی به این قطعنامه‌ها نکرده است.
منطقه قره باغ کوهستانی و بخشهای آن که تحت اشغال ارمنستان هستند حدود بیست درصد از کل اراضی جمهوری آذربایجان را شامل میشوند. اشغال این اراضی از سوی ارامنه، مناقشه‌ای بزرگ را آغاز کرده است که بیش از دو دهه است که ادامه دارد. علی‌رغم توافقات برای آتش‌بس، تنش‌ها و درگیری‌ها در خط جبهه در طول این سالها هرگز فروکش نکرده است.
