‏نمایش پست‌ها با برچسب . نمایش همه پست‌ها
‏نمایش پست‌ها با برچسب . نمایش همه پست‌ها

۱۴۰۱/۰۹/۰۵

حمایت کنگره جهانی آذربایجانی‌ها از مواضع علی‌اف درباره ایران

 کنگره جهانی آذربایجانی‌های جهان از اظهارات دیروز الهام علی‌اف درباره ایران حمایت کرد.




آصف قربان، رئیس کنگره جهانی آذربایجانی‌ها اعلام کرد: «از سخنان دیروز الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان در مورد ایران حمایت می‌کنیم زیرا تهران به اصل حسن همجواری احترام نمی‌گذارد».

وی با بیان اینکه پایان اشغال ۳۰ ساله اراضی آذربایجان موجب خرسندی تمام جهان تُرک از جمله بیش از ۳۰ میلیون ترک آذربایجانی در ایران مورد شده افزود: «هدف آذربایجان تضمین صلح در قفقاز جنوبی و توسعه اقتصادی منطقه کمک پس از جنگ است. با این حال متاسفانه شاهدیم که این حسن نیت آذربایجان مورد استقبال ایران قرار نمی‌گیرد و با افزایش تنش آشکارا سیاستی ضد آذربایجانی در پیش گرفته‌اند».

قربان با بیان اینکه رئیس جمهور علی‌اف بازگو کننده افکار آذربایجانی‌های جهان است، افزود: «اظهارات وی حاوی پیام‌های روشنی است. ایران به اصول حسن همجواری پایبند نبوده و روابط دو کشور را تخریب میکند. امید ما این است که دولت تهران این هشدارها را جدی بگیرد».

وی افزود: «همچنین امیدواریم ایران به حقوق بیش از ۳۰ میلیون تُرک آذربایجانی از جمله حق آموزش به زبان مادری آنان احترام گذاشته و بازداشتیهایی اعتراضات اخیر را نیز در اسرع وقت آزاد کند».

گفتنی است الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان دیروز طی سخنانی در دانشگاه «آدا» باکو با اشاره به روابط باکو - تهران گفت: من با سه رئیس جمهور ایران خاتمی، احمدی نژاد و روحانی کار کرده‌ام اما در تمام این سال‌ها وضعیتی شبیه به امروز روی نداده بود. هیچوقت به مانند اکنون شاهد بیانیه‌های مملو از نفرت و تهدید علیه آذربایجان نبودیم. ایران در عرض چند ماه دو رزمایش نظامی در مرز ما برگزار کرد.

علی‌اف با تاکید بر اینکه همواره به اظهارات و اقدامات علیه آذربایجان پاسخ می‌دهند، تصریح کرد: «ما مجبور شدیم تمرینات نظامی در مرز ایران انجام دهیم تا نشان دهیم که از آنها نمی‌ترسیم. ما تمام تلاش خود را برای محافظت از سبک زندگی سکولار در جمهوری آذربایجان همچنین محافظت از حقوق آذربایجانی‌ها در سراسر جهان از جمله در ایران انجام خواهیم داد. آنان بخشی از ما هستند».

۱۴۰۱/۰۹/۰۴

کتاب «پیروزی قره‌باغ» به زبان ترکی استانبولی منتشر شد

کتاب جدید انتشارات خبرگزاری آناتولی تحت عنوان «پیروزی قره‌باغ» با پیشگفتار رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه منتشر شد.


کتاب تحت عنوان «پیروزی قره‌باغ» به زبان ترکی استانبولی توسط انتشارات خبرگزاری آناتولی در ۲۲۸ صفحه چاپ شد.

در کتاب پیروزی قره‌باغ که از سه قسمت متشکل است، روند عملیات آزادی قره‌باغ از اشغال ارمنستان با عکس‌ها، اینفوگرافیک‌ها و گزارش‌های روزانه خبرگزاری آناتولی نقل می‌شود.

خبرنگاران خبرگزاری آناتولی هنگام جنگ قره‌باغ تمام جزئیات آن را به طور شجاعانه‌ و فداکارانه به گوش جهانیان رساندند اما رسانه‌های جهان در آن دوره از واقعیت‌های قره‌باغ چشم‌پوشی کردند.

در قسمت سوم این کتاب نیز مقاله‌های مربوط به پیامدهای پیروزی قره‌باغ برای منطقه و فرامنطقه جای گرفته‌ است.

کتاب پیروزی قره‌باغ که قسمت پیشگفتار آن توسط رجب طیب اردوغان، رئيس‌جمهور ترکیه نوشته شده‌است، روز به‌روز تحولات قره‌باغ را با عکس‌های فراموش نشده روایت می‌کند.

علاقمندان می‌توانند این اثر آرشیوی را از فروشگاه‌های انترنتی از جمله «D&R» ،«kitapyurdu.com» و «idefix.com» تامین کنند.

۱۴۰۱/۰۹/۰۱

اردوغان: آذربایجان به کشوری الهام بخش برای جهان تُرک تبدیل شده است

 رئیس جمهور ترکیه در پیامی به همتای آذربایجانی خود، سی‌امین سالگرد تاسیس حزب آذربایجان نوین را تبریک گفت.




نعمان کورتولموش، نایب رئیس حزب عدالت و توسعه ترکیه در مراسم سی‌امین سالگرد تاسیس حزب آذربایجان نوین در باکو، پیام تبریک رجب طیب اردوغان رئیس جمهور کشور را قرائت کرد.

اردوغان در این پیام به الهام علی‌اف، همتای آذربایجانی خود تبریک گفته و ابراز داشت: رئیس جمهور محترم، برادر عزیزم، به این مناسبت سی‌امین سالگرد تاسیس حزب آذربایجان نوین را تبریک می‌گویم. حزب آذربایجان نوین توسط حیدر علی‌اف، رهبر آذربایجان تشکیل و از روز اول فعالیت خدمات بزرگی انجام داد.

اردوغان در ادامه تصریح کرد: «این حزب از روز اول تاسیس، پیشتاز صحنه سیاسی آذربایجان بوده و امروز نیز با رهبری و هدایت قوی شما در تمامی زمینه‌ها به موفقیت های بزرگی دست یافته است.

آذربایجان، سرزمین‌های خود را از اشغال آزاد کرده و به ستاره درخشان منطقه و کشوری الهام بخش برای تمام جهان تُرک تبدیل شده است.

همکاری و همبستگی ما مبتنی بر روابط استثنایی بین ترکیه و آذربایجان بوده و با بیانیه شوشا به بالاترین سطح رسیده است. این رابطه در آینده نیز به طور فزاینده ای ادامه خواهد داشت. یقین دارم که حزب آذربایجان نوین با موفقیت به فعالیت‌های خود برای شکوفایی آذربایجان و تقویت موقعیت خود در جهان ادامه خواهد داد.»

۱۴۰۱/۰۸/۲۱

بازسازی سرزمین‌های قره‌ باغ با سرعت تمام ادامه دارد

آذربایجان پروژه‌های بازسازی قره‌باغ و سایر سرزمین‌های آزاد شده از اشغال ارمنستان را یکی پس از دیگری اجرا می‌کند.

 


دولت آذربایجان در دو سال گذشته که از «پیروزی قره‌باغ» می‌گذرد، پروژه‌های متعدد بازسازی سرزمین‌های آزاد شده را محقق کرده و در دست اجرا دارد.

زمین‌هایی که در دوره اشغال ۳۰ ساله از سوی ارمنستان ویران شده و بایر مانده بود، امروز به «شهر هوشمند» و «دهکده هوشمند» تبدیل و صاحب فرودگاه و جاده شده‌اند.

روند ساخت و ساز در مناطق آزاد شده به سرعت ادامه دارد. تانک‌هایی که دو سال پیش در جاده‌های قدیمی شهر تردد داشتند، امروز جای خود را به تجهیزات و کامیون‌های ساختمان سازی داده‌اند.

اولین پروژه بزرگی که در منطقه اجرا شد فرودگاه بین المللی فضولی بود. این فرودگاه که ۱۴ ژانویه ۲۰۲۱ توسط الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان پایه گذاری شد؛ ظرف ۸ ماه مطابق با بالاترین استانداردهای بین المللی ساخته شد.

این فرودگاه که از آن به‌عنوان «دروازه قره باغ به جهان» یاد می‌شود؛ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۱ با حضور رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه افتتاح شد. او نخستین رئیس جمهوری بود که وارد فرودگاه بین‌المللی فضولی شد.

یکی دیگر از پروژه‌های عمرانی آذربایجان نیز فرودگاه زنگیلان بود، این فرودگاه که پایه آن توسط علی‌اف در ۲۶ آوریل ۲۰۲۱ بنا نهاده شد طی یک سال و نیم پایان یافت و ۲۰ اکتبر امسال با حضور روسای جمهور آذربایجان و ترکیه به بهره‌برداری رسید.

پروژه آذربایجان برای بازگرداندن مهاجران به وطن موسوم به «بازگشت بزرگ» با دستورات و نظارت شخص رئیس جمهور این کشور در حال اجرا است.

همچنین ۲.۲ میلیارد منات (۱.۲۹ میلیارد دلار) در سال ۲۰۲۱ و ۲.۶۷ میلیارد منات (۱.۵۷ میلیارد دلار) در سال ۲۰۲۲ از بودجه دولتی برای بازسازی مناطق آزاد شده اختصاص یافته است.

در این راستا روند بازسازی شهر آغدام که در دوره اشغال به شهر ارواح تبدیل شده و «هیروشیمای قفقاز» نام گرفته بود آغاز شده و احتمالا تا سال ۲۰۲۶ پایان خواهد یافت.

از سوی دیگر حدود ۱۸۵۰ کیلومتر بزرگراه و جاده‌های درون شهری ساخته و در دست تکمیل هستند. ۳۳ تونل به طول بیش از ۵۰ کیلومتر و ۸۴ پل به طول بیش از ۱۲ کیلومتر در منطقه در حال ساخت است.

۱۴۰۱/۰۸/۱۱

افشای «گروه مسلح غیرقانونی» راه‌اندازی شده از سوی اطلاعات ایران در آذربایجان

 سرویس امنیت دولتی جمهوری آذربایجان از افشای گروه مسلح غیرقانونی تشکیل شده تحت کنترل نیروهای ویژه ایران و آغاز تحقیقات از ۱۹ نفر خبر داد.






سرویس امنیت دولتی جمهوری آذربایجان با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که تحقیقات جامعی در خصوص آموزش نظامی، تامین مالی و ارجاع اتباع آذربایجانی به خارج از مرزهای کشور توسط نیروهای ویژه ایرانی و بازداشت آنها در حوزه نفوذ با باج خواهی و سایر روش‌های خشونت آمیز علیه منافع امنیتی کشور، انجام داده است.

بر این اساس، حکم بازداشت غیابی و بازرسی بین‌المللی برای توحید ابراهیم بیلی، روشن اسداف، اورهان ممدوف، الشات حاجی‌اف و برخی دیگر که سال ۲۰۱۸ نیز متهم به رهبری گروه مسلح سری و غیرقانونی با القای عقاید مذهبی تحت کنترل اطلاعات ایران بوده و در آن کشور مخفی شده‌اند، صادر شده است.

به گزارش این سرویس، اتباع آذربایجانی که اکثرا سابقه قضایی داشته و از بین افرادی که خود را عضو سازمان موسوم به «جنبش وحدت‌ مسلمین» می‌دانند انتخاب شده و از طریق کشور ثالث ابتدا به تهران و سپس با هواپیماهای نظامی به دمشق انتقال یافته‌اند.

این افراد دوره‌های آموزشی نحوه استفاده از سلاح و تاکتیک‌های جنگی را در سوریه گذرانده و به هر یک از شرکت کنندگان در رزمایش در ازای امضای رسید، مبالغ متفاوتی پرداخت شده است.

این سرویس همچنین تاکید کرد ۱۹ شهروند آذربایجانی که مشخص شد در رزمایش گروه‌های مسلح غیرقانونی شرکت کرده بودند به بخش تحقیقات و بازجویی ارجاع و در بازرسی‌های به عمل آمده مقادیر زیادی مدارک کشف و ضبط شده است.

در نتیجه بررسی‌های به عمل آمده، اسناد مربوط‌ به «دستورات مختلف به اعضای گروه‌ غیرقانونی» از سوی روح الله آخوندزاده و سایر مظنونان مقیم ایران نیز کشف شد.



۱۴۰۱/۰۸/۱۰

امام‌ جمعه اردبیل: ایران نگفته ارمنی ناموس ماست

 حجت الاسلام سید حسن عاملی، در خطبه های نماز جمعه با اشاره به مانور اخیر در شمال کشور تصریح کرد: در خصوص مانور سپاه و ارتش در شمال کشور در مرز آذربایجان چند کلمه لازم است به ملت بزرگ کشور آذربایجان عرض کنم با شروع این مانور سیل‌آسا هجوم به کشور ما در رسانه‌ها و روزنامه‌های آذربایجان شروع شد و هنوز هم ادامه دارد ملت آذربایجان توجه کند این مانور تهدید آذربایجان نیست اظهار قدرت در برابر آذربایجان نیست  قصد ورود به خاک آذربایجان نیست مانور، مانور تدافعی است نه تهاجمی همچنان که مانور در سال گذشته در همین منطقه تدافعی بود نه تهاجمی.




حجت الاسلام عاملی با بیان اینکه قره باغ خط قرمز ماست افزود: ایران هیچ وقت نگفته ارمنی ناموس ماست یا ارمنی خط قرمز ماست خط قرمز ما قره باغ است و هیچ کس مثل من در این تریبون از تمامیت ارضی قره باغ و لزوم عودت قره باغ به آذربایجان صحبت نکرده است من بارها گفتم راه چاره جنگ است نه گروه مینسک و نه مذاکره جنگ هم اتفاق افتاد و الحمدالله قره باغ آزاد شد مقدار کمی هم که مانده باید به  آذربایجان برگردد رهبر عظیم الشأن ما در سخنان خود فرمودند کل قره باغ باید با آذربایجان برگردد این بالاترین کمک ایران برای پیروزی آذربایجان در قره باغ بود.

حجت الاسلام عاملی با تاکید بر اینکه مانور ایران قدرت نمایی در برابر آذربایجان نیست گفت: عیب است که ما به یک کشور مسلمان، برادر و همسایه قدرت نمایی کنیم قدرت نمایی ما به قدرت‌های پشت پرده است که می‌خواهند اوضاع مرزها را به هم بریزند و برای همیشه برای منطقه گرفتاری درست کنند قبلاً بین ایران و آذربایجان توافق احداث جاده از خاک ایران به نخجوان امضاء شده و ایران کاملاً از آن حمایت می‌کند پس شما به برکت ایران بهترین و امن‌ترین راه را به نخجوان دارید سی سال است که مسیر بیله سوار به نخجوان را نیز در اختیار شما قرار داده‌ایم و نگذاشتیم در نخجوان بحرانی درست شود.

وی ادامه داد: می‌گویند ایران به نوعی برادری دینی خود را فراموش کرده است اما این طور نیست ما برادر بودیم و هستیم و خواهیم بود و به حسن برادری عمل کردیم می‌کنیم و خواهیم کرد در هر دو جنگ قره باغ در کنار آذربایجان بودیم در آینده هم اگر خدای نکرده مشکلی پیش بیاید در کنار آذربایجان خواهیم بود در جنگ اول آن چنان عمل کردیم که حکمت حاجی اف مشاور رئیس‌جمهور آذربایجان گفت اگر ایران مرزهایش را باز نمی کرد ۴۰۰ هزار نفر آذربایجانی همه قتل عام می شدند و جناب علی حسن اف در مصاحبه خود گفت اگر کمک‌های ایران در جنگ اول نبود همه ما کشته می‌شدیم این مصاحبه ایشان در اینترنت موجود است.

امام جمعه اردبیل گفت: می‌گویند ایران جاه‌طلبی ژئوپولیتیکی دارد من به شما اطمینان می‌دهم چنین جاه طلبی در ایران وجود ندارد و ایران فقط برای به هم زدن مرزها حساسیت دارد ۲۰ سال پیش ارمنستان مرزهای بین‌المللی را به هم زد در نتیجه ۲۰ سال جنگ در منطقه حاکم شد و چقدر انسان های بی گناه در این جنگ خانمان سوز جان خود را از دست دادند ما می‌گوییم این راه خطا دوباره تکرار نشود و یک جنگ ۲۰ ساله دیگر درست نشود که اگر درست شود کشورها و نیروهای دیگر از جاهای دیگر دنیا به منطقه می‌آیند و آرامش و استقرار منطقه به هم می‌خورد بهتر است همه در داخل مرزهای رسمی خود قرار بگیرند و برای رفاه، آسایش و پیشرفت کشور خود و خدمت به ملت خود مشغول باشند ما که می‌گوییم مانور، مانور صلح، دوستی و امنیت است چون جا به جا نشدن مرزها ضامن صلح است.

رئیس شورای فرهنگ عمومی استان اردبیل در خاتمه موفقیت آذربایجان را آرزوی ایران دانست و عنوان کرد: می‌گویند ایران همیشه به موفقیت های آذربایجان غبطه می‌خورد و آذربایجان قوی را تهدید خود می داند ما با صراحت و از عمق جان اعلام می‌کنیم موفقیت‌های آذربایجان موفقیت ماست و آذربایجان قوی آرزوی ماست پیشرفت شما پیشرفته جهان اسلام است چرا باید از آن ناراحت باشیم ما موفقیت، قدرت، قوت و عزت آذربایجان را هیچ وقت تهدیدی علیه ایران نمی‌دانیم مگر ممکن است برادری عزت برادرش را برای خودش تهدید بداند و آخرین توصیه من این است که بزرگان دو کشور با گفت‌وگو و مذاکره ذهنیت همدیگر را حل کنند و میدان را به تندروهایی که خیرخواه تقویت روابط دو کشور نیستند ندهند.
 

۱۴۰۱/۰۸/۰۷

تکرار فریبکاری پوتین در قبال آذربایجان‌

 ولادیمیر پوتین که در حال جنگ تجاوزکارانه در اوکراین است، در سخنان خود در باشگاه والدای (۲۸ اکتبر)، سرزمین های آذربایجان را که از سوی  قوانین بین المللی به رسمیت شناخته شده است بعنوان موضوع «معامله سیاسی» با ارمنستان انتخاب و بازی مکارانه جدیدی را آغاز کرد.


 

رقابت آمریکا و غرب با روسیه در قفقاز جنوبی در شرایطی که پوتین در باتلاق اوکراین‌ فرو رفته در حال تشدید است و نتایج واقعی این امر با مداخلات خارجی در روند صلح منطقه ای آشکار می شود. از آنجا که روسیه در حال حاضر در وضعیت ضعیف قرار دارد و برای اولین بار با خطر از دست دادن قفقاز جنوبی مواجه است‌ در تلاش است تا اوضاع را به نفع خود تغییر دهد و در این‌ راستا تلاش می کند تا از همه ابزارهای ممکن استفاده کند.
نظر به اینکه ارمنستان نقش «ابزار ژئوپلیتیکی» را در طرح ایالات متحده و غرب برای بیرون راندن روسیه از قفقاز جنوبی بازی می‌کند، کرملین آشکارا در تلاش است تا ایروان را به سمت خود بازگرداند و در اظهارات اخیر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، به وضوح قابل مشاهده است که کرملین در مقابل ایروان چقدر ناتوان است.

واقعیت این است که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه که تاکید کرد روسیه از امضای توافقنامه صلح بین آذربایجان و ارمنستان حمایت می کند، گفت پذیرش هیچ گزینه ای را به ایروان پیشنهاد نخواهد کرد. پوتین گفت روسیه بارها پیشنهاد حل و فصل مسئله قره باغ کوهستانی  از جمله در یک مقطع زمانی پیشنهاد داده  که از ۷ منطقه آذربایجان که تحت کنترل ارمنستان است، ۵ منطقه بازگردانده شود، ۲ منطقه بزرگ برای ارتباط ارمنستان با قره باغ کافیست و ممکن بود در مرحله ای با آذربایجان بر سر این موضوع به توافق برسد. اما رهبری ارمنستان راه دیگری را در پیش گرفت و وضعیت فعلی به وجود آمد.

پوتین آشکارا اعتراف کرد که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، موضعی اتخاذ کرده است که در راستای منافع ارمنستان بوده است. بدیهی است که روسیه از سیاست اشغالگری ارمنستان در سرزمین های به رسمیت شناخته شده آذربایجان توسط قوانین بین المللی حمایت می‌کند. این رسماً نشان می دهد که روسیه در ۳۰ سال گذشته چگونه بازی های خطرناکی را در مقابل آذربایجان انجام داده است.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه آشکارا پنهان‌ نمی کند که روسیه به طور سنتی همیشه از ارمنستان حمایت می کند و تمام اقدامات لازم را برای امنیت کشور به اصطلاح ارمنی ایجاد شده در سرزمین های آذربایجان انجام می دهد. در واقع او حتی نمی تواند آن را پنهان کند. زیرا همه در آذربایجان به خوبی می دانند که «مشکل قره باغ کوهستانی» توسط روسیه ابداع و ایجاد شده است. در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق، اراضی آذربایجان با مشارکت ارتش روسیه اشغال و به کنترل ارمنستان واگذار شد. در سال های بعد روسیه مقدار زیادی سلاح و تجهیزات نظامی به ارمنستان «هدیه» داد. 

حتی اگر رئیس جمهور ولادیمیر پوتین اعتراف نکند، اکنون برای همه شناخته شده است که روسیه در حال جنگ با آذربایجان است و پشت ارمنستان پنهان شده است. البته در جنگ ۴۴ روزه ارتش آذربایجان ارمنستان را شکست داد.
روسیه در ۳۰ سال گذشته موفق شد پیامدهای جنگ پشت پرده علیه آذربایجان را از بین ببرد. بنابراین علاوه بر اقدامات روسیه علیه آذربایجان، موضع کنونی کرملین از اهمیت بالایی برخوردار است و از اظهارات رئیس جمهور ولادیمیر پوتین می توان فهمید که در این زمینه تغییر چندانی نکرده است، روسیه همچنان با ارمنستان است. نکته اینجاست که مالک کرملین به طور مشخص تاکید کرد که «سند واشنگتن» در مورد توافقنامه صلح، حاکمیت آذربایجان بر «قره باغ» را به طور کامل تضمین می کند. وی با اشاره به اینکه امضای رسمی آن سند توسط ایروان غیرقابل قبول است، گفت: اگر رهبری ارمنستان تشخیص دهد حاکمیت آذربایجان بر قره باغ ضروری است، ما نیز از آن حمایت می کنیم ولی اگر پیشنهادات دیگری دارد و حتی مایل است در سند صلح در این رابطه بندی گنجانده شود آماده مشارکت‌ در مذاکره در این خصوص با دو طرف هستیم‌، البته باید آذربایجان‌ هم بپذیرد. البته این موضوع بسیار دشواری است، اما ارمنستان متحد استراتژیک روسیه است. ما سعی می‌کنیم تا حد زیادی با در نظر گرفتن منافع آذربایجان روی هر چیزی که ارمنستان ارائه دهد، بایستیم. 

روشن است‌ که نیکول پاشینیان، نخست وزیر که به روسیه خیانت کرد و تلاش کرد ارمنستان را به غرب نزدیک کند، توانست ولادیمیر پوتین، مالک کرملین را به سوی ارمنستان‌ جذب کند تا بتواند از تاثیرات آمریکا در قفقاز جنوبی بکاهد و دست کم ابزاری برای چانه زنی با غرب در رابطه با حل  مسئله اوکراین در دست داشته باشد.

ولادیمیر پوتین ظاهراً فراموش کرده است که پس از جنگ ۴۴ روزه، شخصاً اعلام کرد که طبق موازین حقوقی بین المللی «قره باغ» بخشی جدایی ناپذیر از آذربایجان است‌. او فراموش می کند که حق تصمیم گیری یا «معامله سیاسی» روی سرزمین های آذربایجان را ندارد. دولت آذربایجان اجازه نخواهد داد که سرزمین هایش  برای منافع خصوصی روسیه یا هر کشور طرفدار ارمنستان به موضوع «چانه زنی سیاسی» تبدیل شود. و شکی نیست که به زودی دولت آذربایجان به اظهارات رئیس جمهور روسیه که از «خط قرمزها» عبور می کند، پاسخ مناسبی خواهد داد.

اگرچه‌ علی اسدوف، نخست وزیر آذربایجان در نشست سران مجالس  کشورهای مستقل مشترک المنافع در سمر قند ازبکستان واکنش اولیه ای را نشان داد و با بیان اینکه باکو آماده امضای توافقنامه صلح با ارمنستان است، گفت: سرزمین های مستقل آذربایجان نمی تواند موضوع بحث باشد.
در خاک آذربایجان «قره باغ کوهستانی» وجود ندارد. ما یک اینچ هم از خاک آذربایجان به هیچ کس نمی دهیم.»

اما بنظر میرسد دولت وافکار‌ عمومی و رسانه های گروهی و احزاب سیاسی آذربایجان‌ موضع قاطعانه تری را نشان خواهند داد. ظاهرا روسیه در تلاش است تا «مسئله قره باغ» را دوباره به دستور کار بازگرداند تا ارمنستان را در مدار خود نگه دارد. کرملین با درک اینکه در صورت تسلط آمریکا و غرب بر ارمنستان روسیه قفقاز جنوبی را از دست خواهد داد مجبور شد به دولت پاشینیان 
وعده های این چنینی بدهد.

سازوکارهای فشار کرملین بر آذربایجان دیگر موثر نیست و اهمیت خود را تا حد زیادی از دست داده است. اولین واکنش رسمی باکو به اظهارات مالک کرملین قاطع و اصولی بود. محافل رسمی آذربایجان در تلاش هستند تا به صراحت توضیح دهند که اگر «معامله سیاسی» بین روسیه و ارمنستان وجود دارد، باید روی متعلقات دو کشور انجام شود. اراضی آذربایجان غیرقابل تعرض است و نمی تواند موضوع بحث «چانه زنی سیاسی» دیگران باشد. باکو رسما محدودیت خود را برای عبور از «خط قرمز» با کرملین مشخص کرده است و‌ بنظر می‌رسد در صورت ادامه بازی فریبکارانه‌‌ در آینده نزدیک واکنش تندتری نشان خواهد داد.

در این میان باید در انتظار واکنش ترکیه به اظهارات پوتین در رابطه با قره باغ و ماهیت سند صلح بود. با توجه با نیاز روسیه تحت تحریم به ترکیه از جهات اقتصادی امکان تاثیر گذاری اردوغان بر پوتین به نفع آذربایجان کم نیست.

در خاتمه باین نکته هم باید اشاره کنم که یکی دیگر از اهداف پوتین از زدن زیر میز مذاکرات صلح احتمالا به درازا کشاندن این مذاکرات تا زمان‌ تعیین تکلیف اوضاع جنگ در اوکراین باشد که از آینده روشنی برخوردار نیست.


افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران‌ در جمهوری آذربایجان‌


 

۱۴۰۱/۰۸/۰۵

این conjuncture برای آذربایجان است

                              "Conjuncture"

واژه‌‌ ای با ریشه لاتین بوده و در زبان سیاست به معنای هم آیی و همزمانی رویداد‌ها می باشد. برای مثال کودتا و یا یک تحول سیاسی در یک کشور در چه برهه زمانی و مکانی از جهان قرار دارد و چگونه از تحولات منطقه‌ای و سیاست کلی بین المللی 
متأثر می‌شود.





با سقوط قاجاریه و آغاز اقتدار دودمان پهلوی، ملل ساکن ایران برای اولین بار با تنش و تبعیض بی سابقه قومیتی و نژادی آشنا شدند و اساس بندی قومیت های ایران بر پایه «ایرانی و غیر ایرانی» برای اولین بار وارد ادبیات سیاسی ایران شد. مطابق این دیدگاه، اقوام غیر ایرانی می بایست در اقوام ایرانی مستحیل می شدند و طی یک برنامه نسبتاً بلند مدت «ایرانِ یک دست فارسی» زبان پدید می آمد. اما ظهور چنین گفتمان سیاسی در ایران و مورد حمایت قرار گرفتن آن از سوی اقتدار سیاسی وقت، باعث پیدایش سایر گفتمان‌ های قومیت گرا (عموما گریز از مرکز) در میان سایر ملل ساکن ایران شد و در میان آنها، تُرکان آذربایجان ایران به عنوان یکی از مهم ترین اقوام ساکن جغرافیای مذکور به حفظ و تداوم هویت خود مبادرت کردند و در دوره های متفاوت نیز این دیدگاه تبدیل به سیاست گریز از مرکز و استقلال طلبانه شد.

جدی ترین فصل تحرک سیاسی در آذربایجان را می توان حرکت جعفر پیشه وری در تشکیل حکومت آذربایجان در سالهای آخر جنگ جهانی دوم دانست. با وجود خلاء قدرت در هیئت حاکم ایران، این تحرک نتوانست به آنچه می خواهد برسد و به نوعی در نطفه خفه شد. موج دیگر حرکات استقلال طلبانه آذربایجان هفته های آغازین انقلاب بهمن ۵۷ شکل گرفت‌ اما به دلیل عدم آگاهی عمومی و همچنین فراگیر شدن گفتمان اسلام گرا در ایران و به تبع آن فضای جنگ ۸ ساله، بار دیگر به حاشیه رانده شد.

بی شک یکی از مهمترین نقاط عطف حرکات مذکور را می توان در فردای فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تشکیل جمهوری آذربایجان در آن سوی ارس نظاره گر بود؛ چرا که باعث تشکیل گفتمان «دو سوی ارس» شد. اما این موضوع نیز نتوانست موفقیتی کسب کند چرا که هم آیی رویدادهای منطقه‌ای و بین‌المللی همخوان با تحولات سیاسی مورد انتظار نبود. جمهوری آذربایجانِ تازه استقلال یافته در یک جنگ فرسایشی و بلندمدت و در سایه کمکهای ایران و روسیه و برخی کشورهای جهان غرب، ارمنستان توانست ۲۰% اراضی جمهوری آذربایجان را اشغال کند و نابسامانی داخلی این کشور باعث فروپاشی دولت ملی‌گرای جمهوری آذربایجان شد.

اما جنگ دوم قره باغ در سال ۲۰۲۰ و تحولات فراروی آن، فرصت بی بدیلی را برای تحرکات گریز از مرکز و استقلال خواهی آذربایجان جنوبی رقم زده است. برخی از این عوامل که تسریع کننده فرایند استقلال خواهی آذربایجان می تواند باشد:

الف: ‌تقویت سیاست تُرک گرایی در ترکیه

جمهوری آذربایجان در جنگ اول قره باغ نتوانست نظر مساعد جمهوری ترکیه برای مشارکت در جنگ را جلب کند و مقامات وقت ترکیه با به پیش کشاندن گفتمان هایی مانند تفاوت میان آذری و تُرک و همچنین شیعه و سنی از هرگونه یاری‌رسانی به جمهوری آذربایجان خودداری کرده و ملی گرایی خود را در چارچوب مرزهای ملی ترکیه ادامه دادند، این در حالی است که تحولات سیاسی اخیر ترکیه به ویژه پس از کودتای نافرجام ۲۰۱۶ و همچنین ائتلاف حزب عدالت و توسعه اردوغان با جبهه حرکت ملی، این کشور را به سوی تُرک گرایی بی‌سابقه‌ای پیش برده است، به گونه‌ای که ترکیه نه تنها در جنگ دوم قره باغ به صورت فعال حضور و مشارکت داشت بلکه ریاست جمهوری این کشور طی اظهاراتی بی سابقه اظهار داشت که امنیت جمهوری آذربایجان امنیت ترکیه است و در صورت ورود کشور ثالث به جنگ، ترکیه نیز بخشی از مدافعه آذربایجان خواهد بود؛ وزرای دفاع و امور خارجه ترکیه نیز به صراحت اعلام داشتند که به هر شکل و وسیله ممکن در کنار آذربایجان خواهند بود به گونه ای که ترکیه دهها فروند از جنگنده‌های اف-۱۶ خود را در اختیار ارتش جمهوری آذربایجان قرار داد و این در حالی است که استفاده ترکیه از جنگنده های اف ۱۶ در چارچوب خارج از ناتو امری نامتعارف قلمداد می شود. از سوی دیگر ترکیه در اقدامی بی سابقه، میزبانی مجلس در تبعید آذربایجان جنوبی را بر عهده گرفته است که حاکی از عزم جدی آنکارا برای رصد و کنشگری در تحولات آذربایجان جنوب ارس می باشد. در این راستا تحرکات نظامی ترکیه در ناحیه مذکور نیز قابل ذکر بوده و ارتش این کشور به بهانه مبارزه با تحرکات احتمالی ارمنستان و گروه تروریستی پ ک ک تجهیزات نظامی پیشرفته و نیروهای واکنش سریع خود را در منطقه نگه داشته است. همچنین در امری نامتعارف دیگر، گفتمان آذربایجان جنوبی وارد رسانه های رسمی و دولتی ترکیه شده و اندیشکده‌های نظامی و سیاسی این کشور به صورت علنی و جدی به مطالعه و بررسی مسائل مربوط به آذربایجان ایران می پردازند.


ب: جمهوری آذربایجان

جمهوری آذربایجان نیز پس از بازپس گیری بخش اعظم اراضی اشغالی و لغو هر گونه امتیاز به ارامنه قره باغ، تلاش های خود نسبت به مسائل جنوب ارس را تشدید کرده است، امری که ناشی از نفرت فزاینده مقامات سیاسی نظامی این کشور در قبال حمایت مادی و معنوی جمهوری اسلامی ایران به ارمنستان در طی جنگ دوم قره باغ می باشد. در فحوای جدید سیاسی امنیتی جمهوری آذربایجان، با توجه به قراردادهای متعدد امنیتی با ترکیه و روسیه و همچنین ضعف فزاینده سیاسی و نظامی ارمنستان، چالش های امنیت ملی این کشور برپایه تهدید از سوی جمهوری اسلامی ایران تعریف شده است و اقدامات جمهوری آذربایجان در قبال برجسته سازی گفتمان آذربایجان جنوبی و آمادگی این کشور برای اتحاد دو سوی ارس بیشتر از آنکه تهاجمی باشد حالتی واکنشی و رفلکس دارد. همچنین موفقیت جنگ دوم قره باغ و مدیریت اقتصادی قابل قبول این کشور از جمله در کنترل تورم و ثبات مالی، محبوبیت ارتش و نهاد ریاست جمهوری این کشور را تقویت کرده و این امر به اعتماد روز افزون مقامات و رسانه‌های جمهوری آذربایجان در قبال پاسخ دهی جسورانه تر را در پی داشته است. ناگفته نماند که جمهوری آذربایجان پیمان دفاع مشترک میان این کشور با ترکیه موسوم به بیانیه شوشا را رکن اصلی سیاست دفاعی خود می‌بیند.

ج: ‌روسیه

طی دو نیم قرن اخیر روس ها قدرت اصلی و هژمون منطقه قفقاز بوده‌اند؛ جنگ های طولانی مدت دوره قاجاری و تحمیل دو معاهده سنگین برای جداسازی مناطق فراسوی ارس، نابودی جمهوری نوپای آذربایجان در سال ۱۹۲۰ و تبدیل این جمهوری به بخشی از جمهوری سوسیالیستی شوروی با محوریت روس گرایی، همدستی در پیروزی ارمنستان در جنگ اول قره باغ را می توان سرخط چنین تحولاتی دانست. اما پس از چندین دهه بی ثباتی اقتصادی حاصل از اقتصاد تک محصولی و همچنین چالش های جدی دموگرافیک و کاهش جدی جمعیت، ضعف روسیه آشکار تر از گذشته شده است به گونه ای که علیرغم آمادگی این کشور برای مقابله با ناتو، ارتش روسیه همواره در حال کاهش بوده است. ناگفته پیداست که روسیه هم اکنون با بزرگترین چالش امنیتی و ژئوپلیتیک خود در شرق اروپا مواجه شده است و جنگ اجتناب ناپذیر اوکراین این کشور را به باتلاقی در حال گسترش کشانده است. اگرچه که روسیه توانسته است منطقه ای بیش از هشتاد و پنج هزار کیلومتر مربع از اوکراین را تصرف کند اما این پیشروی نظامی صرفاً مرهون برتری هوایی و موشکی بوده و پیشروی نیروی زمینی این کشور در ابعاد فاجعه آمیز با مشکل مواجه شده است، به گونه‌ای که هم اکنون بیش از ۹ درصد ارتش روسیه کارایی خود را از دست داده و اعلام بسیج جزئی رئیس جمهوری این کشور برای جذب ۳۰۰ هزار نفر با واکنش های غیرمنتظره مواجه شده است، امری که نشان می دهد روسیه دیگر توانایی مطیع سازی نظامی کشورهای اطراف خود (بر خلاف دو سده اخیر) را نداشته و زیرساخت های اقتصادی نظامی این کشور تاب تحولات پرهزینه نظامی دیگر را ندارد.

د: ایران

آن چه که تقویت گفتمان استقلال خواهی آذربایجان و جنوب ارس را در پی داشته است می توان قبل و بیش از هر چیز در داخل مرزهای ملی ایران جستجو کرد. حضور و نفوذ روزافزون گروههای ایرانشهری بر پایه قومیت مرکزی در حال به حاشیه راندن گفتمان اسلام گرایی در ایران می باشد و حرکات سیاسی گریز از مرکز قومیت های مختلف ایران از جمله تُرک های آذربایجان، بلوچها، کردها و اعراب را می توان ناشی از این امر دانست. جمهوری اسلامی ایران از اجرای بندهای قانون اساسی خود طفره رفته، نه تنها در حوزه حقوقی بلکه در حوزه های اقتصادی و فرهنگی نیز قومیت گرا عمل کرده است، اقتصاد ایران به شدت قوم گرا و مرکز گرا بوده و این خط مشی سیاسی به سیاست خارجی نیز سرایت کرده است، به گونه ای که سیاست اِعلانی «ما در قره باغ شهید دادیم» جای خود را به تهدید نظامی علنی علیه جمهوری آذربایجان داده است. ایران در حالی نگران تغییر مرزهای ژئوپلتیک در شمال غرب خود می باشد که ۱۳۲ کیلومتر از این مرز به مدت ۳۰ سال به صورت غیر قانونی (مطابق قطعنامه‌های سازمان ملل) جابجا شده بود.

ت: اتحادیه اروپا

تحولات جنگ سرد و پس از آن حاکی از آن است که دوران موسوم به Euro Centrism (اروپا محوری) به پایان رسیده است و اروپا قدرت کنشگری سابق خود به عنوان مرکز اقتصاد و سیاست جهان را در اختیار ندارد. در آغاز جنگ جهانی دوم اروپا ۲۵ درصد جمعیت و بیش از نصف اقتصاد جهان را در اختیار داشت، این میزان هم اکنون به ۷ درصد جمعیت و ۲۵ درصد اقتصاد جهان رسیده است. جنگ استراتژیک دوم قره باغ نیز نشان داد که اروپا به لحاظ کنشگری سیاسی نیز از انسجام کافی برخوردار نمی باشد و این اتحادیه به عنوان یک واحد سیاسی قوی و منتظم در شکل گیری فرایند های جهانی دخیل نبوده و کنشگری این اتحادیه به تحریم های اقتصادی آن هم به صورت گزینشی محدود می باشد


ث: آمریکا

اگرچه که آمریکا هم اکنون نیز به عنوان قدرت اول سیاسی نظامی اقتصادی جهان به عنوان قدرت هژمون مطرح است اما این کشور برای پایداری و هژمونی خود در طول دوره های متفاوت به تعاریف متفاوتی از چالش و دشمن رسیده است، به گونه‌ای که در خلال جنگ جهانی دوم آلمان، در دوره جنگ سرد اتحاد جماهیر شوروی، در دوره ای کوتاه مبارزه با تروریسم و خاورمیانه به عنوان دشمنان ایدئولوژی که این کشور مطرح بودند؛  اما هم اکنون این کشور برای حفظ جایگاه خود به عنوان سردمدار اصلی تحولات جهانی با چالشی بسیار بزرگ به نام چین روبرو می باشد و عمده توجهات این کشور به مهار چین در حوزه ها آسیا پاسفیک معطوف شده است. مطابق سیاست مهار چین، آمریکا هم اکنون بیش از ۶۰ درصد توان نیروی دریای خود را به حوزه آسیا پاسفیک کشانده و در حال ایجاد ائتلاف بزرگ با کشورهای حوزه چین می باشد. همچنین این کشور نشان داده است که بنا بر دلایل مهمی مانند عدم حساسیت استراتژیک نسبت به نفت به عنوان ماده اصلی انرژی جهانی، حساسیت خود نسبت به خاورمیانه را به میزان عمده کاهش داده و سیاست های خود را از طریق پروکسی ها دنبال می کند. شایان ذکر است که در دوره حکومت جعفر پیشه وری در آذربایجانِ ایران که بنابر اعتقاد بسیاری از ناظران سیاسی سرآغاز جنگ سرد رقابت شوروی و آمریکا می باشد، آمریکا به صورت فعال در عرصه داخلی ایران حضور داشته و تیم سرکوب جنبش آذربایجان از طریق نظامیان آمریکایی با فرماندهی شوارزکوف صورت گرفته است.

بهره سخن:

جنبش استقلال طلبی در آذربایجان در دو سوی ارس با فراز و نشیب های طولانی و گاهاً خونباری مواجه بوده است، اما در کنار دینامیسم سیاسی داخلی در ناحیه مذکور، تحولات منطقه‌ای و جهانی نیز بسیار متاثر بودند به گونه ای که نقش تعیین کننده و اساسی را در تحولات داشته اند. با توجه به مطالب یاد شده عواملی مانند؛ «قدرت گیری اتحاد جمهوری آذربایجان و ترکیه بر پایه ملی‌گرایی تُرکی و به حاشیه راندن گفتمان مذهبی به عنوان عامل افتراق، اشتغال پرهزینه روسیه به اوکراین و صفحه شرق اروپا، نفرت روزافزون پروژه قومی در ایران بر پایه ناسیونالیسم پارسی، عدم توانایی تاثیرگذاری اتحادیه اروپا در معادلات جهانی و همچنین پایبندی آمریکا به اصلی‌ترین رکن سیاست خارجی این کشور یعنی محوریت آسیا بر پایه مهار چین» هم آیی تاریخی بی بدیلی را در اختیار تحولات نوین منطقه به ویژه آذربایجان گذاشته‌اند و می توان ادعا داشت که این بار Conjuncture با آذربایجان است.

۱۴۰۱/۰۷/۲۵

سفیر آذربایجان در ایران: کریدور زنگه زور منجر به قطع دسترسی مرزی ایران و ارمنستان نمی شود

 به دنبال دیدار روسای جمهور ایران و آذربایجان در پایتخت ترکمنستان در آذرماه سال گذشته، شاهد گام های عملی در توسعه روابط تهران – باکو هستیم. دولت رئیسی در راستای همین رویکرد یک قرارداد سوآپ گازی با ترکمنستان و آذربایجان به امضا رسانیده است. در واقع دولت ایران تلاش می کند از طریق توسعه روابط اقتصادی با همسایگان خود از جمله با آذربایجان، کارزار فشار حداکثری دولت آمریکا علیه ایران را کنترل کند. در چنین شرایطی موضوع افتتاح کریدور زنگزور که آذربایجان را به جمهوری خودمختار نخجوان متصل می کند در رسانه های فارسی زبان گمانه زنی های فراوانی را به همراه داشته است که آیا افتتاح این کریدور می تواند منجر به قطع ارتباط مرزی ایران با ارمنستان شود؟ به منظور بررسی ابعاد این موضوع و نیز روند توسعه روابط دو کشور، آوا دیپلماتیک با آقای علی علیزاده سفیر جمهوری آذربایجان در ایران گفتگویی انجام داده است که در ادامه می خوانید.



آیا ساخت کریدور زنگه زور جمهوری آذربایجان به نخجوان منجر به قطع ارتباط جمهوری اسلامی ایران با کشور ارمنستان می شود؟

کریدور زنگه زور کریدوری است که جهت ایجاد ارتباط بین بخش اصلی آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان آذربایجان ایجاد می گردد و در جهت قطع ارتباط نبوده و یا بر علیه هیچ کشور ثالثی نمی باشد.

بالعکس کریدور زنگه‌زور پروژه ای است که در عین حال ارتباط و همکاری بین همه کشورهای منطقه را گسترش خواهد داد.

ایجاد این کوریدور در بیانیه 10 نوامبر توسط رهبران سه کشور (آذربایجان، روسیه و ارمنستان) در رابطه با پایان یافتن جنگ دوم قره باغ امضا شده و در سایر اسناد مربوطه صراحتا اعلام شده است که، بین نواحی غربی آذربایجان با جمهوری خودمختار نخجوان آذربایجان ارتباط باید برقرار شود و ایجاد این کوریدور را ارمنستان پذیرفته است. اما مثل همیشه ارمنستان به بهانه های مختلف برای گشایش این کوریدور مانع تراشی می کند.

نگرانی های گسترده ای در داخل ایران مبنی بر تلاش آذربایجان برای قطع دسترسی مرزی ایران با ارمنستان مطرح است. آیا دولت آذربایجان در این خصوص ضمانت هایی به طرف ایرانی خود داده است؟

این شایعات بی پایه است و توسط برخی نیروهایی که نمی خواهند روابط آذربایجان و ایران توسعه یافته و مستحکم گردد، پخش می شود.

آذربایجان همچنین از طریق خاک ایران به نخجوان متصل است و ارتباط آن از طریق مناطق مرزی ایران در مقابل ارمنستان در حال اجرا است و بنابراین آنها می توانند بیان کنند که توسط این مسیرهم ارتباط ارمنستان با ایران قطع شده است.

آذربایجان همواره از تمامیت ارضی هر کشوری که توسط قوانین بین المللی به رسمیت شناخته شده است حمایت می کند و این موضع آذربایجان است. این موضع از طرف رئیس جمهور کشورمان به دفعات بیان شده است.

در طی سی سال تمامیت ارضی آذربایجان نقض شد و در حال حاضر نیز که تمامیت ارضی خودمان را احیا نموده ایم، آذربایجان موضع خود را تغییر نداده است و به حقوق بین الملل و اصل مصونیت مرزها احترام قائل است. ما متاسفانه از سوی ارمنستان شاهد عکس این موضوع هستیم و همواره با اقدامات تحریک آمیز ارمنستان مواجه می شویم.

تکمیل مسیر ریلی از رشت به آستارا و سپس اتصال آن به راه آهن جمهوری آذربایجان به یک پروژه فرسایشی تبدیل شده است. آیا برای به اتمام رسیدن این مسیر ضرب الاجلی در نظر گرفته شده است؟

در روزهای اخیر و در تاریخ نهم ماه سپتامبر با ابتکار آذربایجان اولین ملاقات سه جانبه در راستای توسعه کوریدور بین المللی حمل و نقل شمال – جنوب با مشارکت معاونین نخست وزیران آذربایجان و روسیه و همچنین وزیر راه و شهرسازی ایران در باکو برگزار شد و در همین نشست مقرر شد احداث خط راه آهن رشت – آستارا در کوتاه ترین زمان ممکن به اتمام برسد و تا پایان سال جاری پیش نویس موافقت نامه آن تهیه و امضا شود.

در طرف آذربایجان تمامی زیرساخت ها جهت اتصال این مسیر به راه آهن ایران مهیا است و با احداث راه آهن رشت – آستارا ارتباط ریلی گسترده ای ایجاد خواهد شد.

با در نظر گرفتن فرآیندهای ژئوپلیتیک کنونی، اهمیت کوریدور حمل و نقل بین المللی شمال – جنوب افزایشه یافته است و اطمینان دارم که احداث خط راه آهن رشت – آستارا به زودی اجرایی خواهد شد.

به تازگی سند یادداشت تفاهم خدمات گمرکی میان ایران، آذربایجان و روسیه به منظور تسهیل ترانزیت سه جانبه به امضا رسید. این تفاهم نامه از چه اهمیتی برخوردار است و چه تاثیری بر حجم مبادلات اقتصادی دو کشور خواهد داشت؟

یادداشت تفاهم سه جانبه امضا شده در حوزه تسهیل ترانزیت برای افزایش تجارت و تسریع عبور ترانزیتی کالاها سندی است که بین روسای گمرک ایران، روسیه و آذربایجان امضا شده است.

این سند یادداشت از این نظر حائز اهمیت است که در سایه همکاری متقابل و مستمر، تداوم تجارت و زنجیره تامین بین المللی تضمین خواهد شد و به توسعه امکانات کوریدور حمل و نقل شمال – جنوب کمک خواهد کرد، همینطور عملیات ترانزیتی گمرک در گذرگاه های مرزی در مسیر ایران – آذربایجان – روسیه تسهیل خواهد شد و بر اساس شرایط جدید، فرصت های مضاعفی جهت اجرای کنترل گمرکی و افزایش روابط اقتصادی – تجاری فراهم خواهد آورد.

همچنین مقرر شد کمیته ای تشکیل شود که شامل نمایندگان بلندپایه گمرکات سه کشور خواهد بود که این کارها را هماهنگ خواهند کرد.

حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال جاری چه میزان برآورد شده است و در سال گذشته میلادی حجم مبادلات تجاری دو کشور به چه رقمی رسید؟

سال گذشته گردش تجاری ما 440،8 میلیون دلار آمریکا بوده و نسبت به سال پیش سی درصد افزایش داشته است. در هشت ماه سال جاری نیز گردش تجاری بین آذربایجان با ایران در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با افزایش 26 درصدی، به 322 میلیون دلار آمریکا در هشت ماه رسیده است.

موجب خرسندی است که در دو سال اخیر گردش تجاری مابین دو کشور با سیر صعودی در حال پیشرفت است و باور دارم که امسال به نیم میلیارد خواهد رسید.

در هشت ماه اخیر به صورت میانگین هر ماه چه تعداد گردشگر ایرانی از طریق سامانه “آسان ویزا” برای سفر به جمهوری آذربایجان درخواست روادید کرده اند؟

علی رغم بسته بودن مرزهای زمینی به دلیل پاندمی، در ماه های ژانویه الی جولای سال 2022 در بین افراد خارجی که به جمهوری آذربایجان سفر نموده اند اتباع ایرانی یکی از سه کشوری بوده اند که بیشترین سفر را داشته اند و حدودا بیش از 95000 شهروند ایرانی در هفت ماه سال جاری به آذربایجان سفر کرده اند. البته با گشایش مرزهای زمینی این تعداد چند برابر خواهد شد.

آیا امکان لغو روادید بین دو کشور وجود دارد؟

برای شهروندان ایرانی یک سیستم ویزا بسیار ساده وجود دارد. به همین دلیل و همچنین در رابطه با شرایط پاندمی، بحث لغو روادید در زمان کنونی مورد مذاکره نیست.

اتباع ایرانی از طریق اینترنت (آنلاین) و همینطور هنگام ورود به فرودگاه های آذربایجان و در صورتی که مرزهای زمینی آذربایجان باز باشند می توانند در گذرگاه های مرزی برای سفرهای توریستی مستقیما ویزا اخذ نمایند.

روند حضور شرکت‌ های ایرانی در بازسازی قره باغ را چگونه ارزیابی می کنید؟

برای امور بازسازی قره باغ از شرکت های ایرانی نیز دعوت کرده ایم و فرصت های ترجیحی و ممتاز ایجاد شده برای سرمایه گذاری در آنجا را به آنها اطلاع داده ایم.

در واقع قلمرو 132 کیلومتری آذربایجان در مرزمان با ایران از اشغال ارمنستان آزاد شده و در مرزهایمان با ایران نیز پروژه های عظیمی همچون نیروگاه های خدآفرین – قیز قلعه سی و پل آغبند در حال اجرا هستند و فرصت های جدید بسیاری نیز محیا شده است.

در حال حاضر شرکت های ایرانی مشتاق به سرمایه گذاری در اراضی آزاد شده ما هستند اما شرکت های بیشتری تمایل دارند به عنوان پیمانکار مشارکت داشته باشند.

به پیمانکاران توصیه می کنیم در مناقصه های که در آذربایجان برگزار می شود شرکت کنند. در حال حاضر یک مدرسه و یک بیمارستان با مشارکت شرکت های ایرانی در حال ساخت هستند و از شرکت‌های بیشتری از ایران می‌خواهیم که در کار مرمت و ساخت و ساز، مشارکت و سرمایه‌گذاری داشته باشند.

چه کارهایی در زمینه مرمت آثار فرهنگی-تاریخی و مذهبی در مناطق آزاد شده آذربایجان انجام شده است؟

امور مرمت و بازسازی علاوه بر زیرساخت ها، شامل احیا و ترمیم بناهای فرهنگی – تاریخی، دینی و ساخت بناهای جدید می شود. در طی دوران سی سال اشغال 65 مسجد از 67 مسجد موجود در قره باغ از طرف اشغالگران ارمنی کاملا تخریب شده و در چند مسجد نیمه ویران شده نیز حیوانات، خوک و گاو نگهداری می کردند.

در حال حاضر در این اراضی بناهای فرهنگی-دینی و مساجد ما در حال مرمت هستند و بناهای جدیدی در آن مناطق ساخته می شوند.

 امسال 270 اُمین سالروز شهر شوشا گرامی داشته می شود. در شوشا که به عنوان پایتخت فرهنگی آذربایجان و نگین قره باغ شناخته می شود، آداب و سنن و مراسم های فرهنگی برپا شده و موجب خشنودی است که نمایندگان ایرانی هم در این رویدادهای بین المللی شرکت می کنند.

دو کشور برای تقویت بیشتر همکاری های علمی و دانشگاهی چه برنامه هایی دارند؟

اگرچه بین دو کشور روابط علمی و آکادمیک وجود دارد، اما کافی نیست. دانشجویان ایرانی در مقطع دکتری در آکادمی ملی علوم آذربایجان در حال انجام تحقیقات علمی هستند، صدها شهروند ایرانی در موسسات آموزش عالی آذربایجان در حال تحصیل هستند و همچنین دانشجویان آذربایجانی در ایران تحصیل می کنند.

دانشمندان آذربایجانی و ایرانی متقابلا در کنفرانس های علمی که در هر دو کشور برگزار می شود شرکت کرده و در سمینارهای علمی سخنرانی می کنند.

پتانسیل های فراوانی در جهت افزایش این روابط وجود دارد و با از بین رفتن پیامدهای پاندمی، برگزاری همایش ها، نمایشگاه های مشترک، افزایش فعالیت های علمی – پژوهشی و تداوم برگزاری رویدادهای علمی درباره شخصیت های برجسته مان را ادامه خواهیم داد.

آیا تهاتر کالا را راه حل مناسبی برای افزایش مناسبات تجاری بین ایران و آذربایجان می دانید؟

تجارت و حمل و نقل بار ترانزیتی ما با ایران در دوران پاندمی نیز ادامه داشته است و مرزهایمان برای انتقال بار حتی یک روز هم بسته نشده اند. مقصودم از بیان این موارد این است که تجارت ما متنوع است و برپایه تبادل انجام می شود.

سال گذشته ما پروژه انتقال گاز ترکمنستان به آذربایجان از طریق ایران را امضا کردیم و پروژه با موفقیت پیش می رود. پروژه هایی نظیر همگام سازی خطوط برق ایران – آذربایجان – روسیه در حال انجام است. همینطور امکان استفاده از تمامی ابزارها برای توسعه پروژه های اقتصادی و تجاری که در خدمت منافع کشورهای ما باشد، قابل بررسی است.

دو کشور ایران و آذربایجان در چه سطحی همکاری های نظامی دارند؟

همکاری در زمینه های نظامی و نظامی – فنی بین نهادهای نظامی دو کشور در حال توسعه است.

ما کارگروه مشترک همکاری های دفاعی و نظامی بین دو کشور داریم و موضوعات همکاری به طور مستمر در این کارگروه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

در زمان های اخیر سفرهای بلندپایه متقابل انجام شده است. سفر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران به آذربایجان و سفر وزیر دفاع آذربایجان به ایران در سال جاری محرک هرچه بیشتر همکاری ها بوده است.

علاوه بر بازدیدهای رسمی، شرکت نظامیان دو کشور در مسابقات بین المللی نظامی من جمله مسابقات در دریای خزر، سفرهای کاری متقابل و سایر موارد به توسعه همکاری ها کمک می کند.

همچنین حضور معاون وزیر دفاع ایران در نمایشگاه دفاعی بین المللی ADEX-2022 که چندین هفته پیش در جمهوری آذربایجان برگزار شد و نیز بازدید هیات کارشناسان نیروهای مسلح ایران از مناطق اشغال آزاد شده جمهوری آذربایجان نیز قابل توجه بودند.

با توجه به تنش فزاینده میان ایران و اسرائیل، افزایش همکاری های نظامی میان باکو و تل آویو منجر به نگرانی برخی از کارشناسان سیاسی در ایران شده است. جمهوری آذربایجان برای رفع نگرانی ایران چه تدابیری اتخاذ کرده است؟

روابط آذربایجان با اسرائیل بر علیه هیچ کشور ثالثی نیست و این چنین نگرانی هایی بی مورد است.

آذربایجان به سیاست مستقل خود در راستای خدمت به منافع ملی اش در منطقه ادامه می دهد. این سیاست به تقویت روابط با همه کشورهای جهان علی الخصوص همکاری با همسایگان، بر اساس عدم مداخله در امور داخلی و احترام متقابل خدمت رسانی می کند.

آذربایجان به دفعات اعلام است که اجازه نمی دهد از اراضی خود بر علیه همسایه نزدیک اش، ایران و بر علیه سایر کشورها سوءاستفاده شود.

نیروهای جمهوری آذربایجان بعد از 28 سال بار دیگر بر شهر لاچین در نزدیکی مرز جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان مسلط شده است. آیا الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در صدد حل هر چه سریع تر مسائل مورد مناقشه با ارمنستان است؟

بله، این اواخرشهر لاچین آذربایجان و همچنین روستاهای زابوخ و سوس تحت کنترل ارتش آذربایجان درآمدند و ارامنه ای که به صورت غیرقانونی در آنجا سکنی گزیده بودند آن محل را ترک کردند.

با این حال، ابتکار حل مسائل مورد مناقشه با ارمنستان و ابتکار عمل آغاز تعیین حدود و مرزبندی توسط آذربایجان نه اکنون بلکه دو سال پیش مطرح شد.

رئیس جمهور آذربایجان بلافاصله بعد از پایان جنگ دوم قره باغ پیشنهاد کرد تا مذاکرات عملی در مورد توافقنامه صلح آغاز شود.

آذربایجان با مشاهده رویکرد غیرسازنده ارمنستان در این راستا، با هدف تسهیل مذاکرات حتی پنج اصل اساسی در جهت توافقنامه صلح را نیز ارائه کرد و در همین خصوص با میانجی گری بروکسل و مسکو با رهبر ارمنستان چند نشست سه جانبه برگزار کرد.

آذربایجان همواره علاقه مند به برقراری صلح و ثبات پایدار در منطقه بوده است و در این رابطه رئیس جمهور آذربایجان همواره ابتکارات جدیدی را ارائه نموده اند.

یکی از آن ها نیز فرمت 3+3 با مشارکت ایران، ترکیه، روسیه و کشورهای قفقاز جنوبی است که هدف از آن دستیابی به صلح و همکاری در قفقاز جنوبی و منطقه است.

ولیکن علی رغم گذشت دو سال از جنگ، ارمنستان هنوز هم از امضای توافق نامه صلح و گشایش ارتباطات در منطقه اجتناب می کند.

ارمنستان به استقرار غیرقانونی یگان های ارتش در قلمرو آذربایجان و مین گذاری ادامه می دهد و به قصد انتقام روند صلح را به تعویق می اندازد.

تخریبات و حملات ارمنستان بر علیه آذربایجان بعد از جنگ سال 2020 در تاریخ های 13-12 سپتامبر سال 2022 و همچنین پیش از آن تاریخ، گواه این موضوع است.

در نتیجه تخریبات ارمنستان در آذربایجان هنوز افراد نظامی و غیر نظامی به شهادت می رسند.

آذربایجان به تعهدات خود مبنی بر بیانیه امضا شده مورخ 10 نوامبر و سایر اسناد پس از خاتمه یافتن جنگ پایبند است و هنوز هم منتظر ارائه همین رویکرد از طرف ارمنستان است.

 اتحادیه اروپا با کاهش عرضه گاز روسیه و تصمیم برای هر چه زودتر دور شدن از واردات از این کشور، حالا به باکو نزدیک تر شده تا بخشی از این کمبود را با گاز جمهوری آذربایجان جبران کند. هم اکنون جمهوری آذربایجان چند میلیارد متر مکعب صادرات گاز طبیعی به اروپا دارد و این میزان طی سال های آینده چه میزان افزایش خواهد یافت؟

آذربایجان هرگز هدف رقابت با گاز روسیه در بازار اروپا را نداشته است.

طبق اطلاعات من در سال 2021 روسیه 155 میلیارد متر مکعب گاز به اروپا انتقال داده در حالی که مقدار صادرات آذربایجان به اروپا تنها حدود 11 میلیارد متر مکعب بوده است.

از آنجایی که افزایش صادرات نیازمند کار و سرمایه ی زیادی است این عدد می تواند در آینده نزدیک به 22-20 میلیارد متر مکعب افزایش داد.

با توجه به روابط گسترده آذربایجان و روسیه، جنگ روسیه با اوکراین چه تاثیری بر روابط مسکو و باکو گذاشته است؟ دولت جمهوری آذربایجان درباره جنگ روسیه و اوکراین چه موضعی اتخاذ کرده است؟

ما با هر دو کشور دارای روابط خوبی هستیم و از وقوع جنگ ناراحت هستیم. به عنوان کشوری که سی سال از جنگ و مناقشه رنج برده است به خوبی از عواقب جنگ آگاه هستیم و تجربه کردن آن را برای هیچ کشوری آرزو نمی کنیم. آذربایجان از حل مناقشه بر اساس تفاهم متقابل و گفتگو بر اساس اصول حقوق بین الملل حمایت می کند.

۱۴۰۱/۰۷/۰۸

دیروز و امروز محال زنگه زور آذربایجان

 منطقه وسیع و تاریخی زنگه زور مابین رودخانه ارس و منطقه قره باغ قرار دارد که فعلا قسمت شرقی آن در اختیار آذربایجان و قسمت غربی آن در اختیار ارمنستان می باشد. در آثار جغرافیدانان اسلامی این منطقه همواره جزو سرزمین های آذربایجان بوده و در سالهای قیام بابک علیه استیلای اعراب قلاع منطقه مرکز مدافعان خرمی ها بوده است.



اهمیت این منطقه در منابع دوران حاکمیت ترکان سلجوقی، اتابکان آذربایجان، امپراطوری ایلخانی، دولتهای آق قویونلو، قره قویونلو منعکس شده است. در دوران صفویه و خصوصا در دوران شاه عباس به سبب جنگهای فراوان، اسنادی از کوچ دسته جمعی اهالی تُرک منطقه زنگه زور در دست است. منطقه زنگه زور در دوران خانات آذربایجان جزو مناطق قره باغ محسوب می شد و با تسلط روسیه تزاری به آذربایجان آنسوی ارس جزو ایالت گنجه گردید. 


در اوایل قرن بیستم براساس آمار روسها ۱۴۹ روستای زنگه زور مسلمان تُرک نشین و تنها ۸۱ روستای آن ارمنی نشین بود که در حملات تروریستی ارامنه داشناق در سالهای ۱۹۰۵ - ۱۹۰۷ و همچنین ۱۹۱۴ - ۱۹۲۰ چند صدهزار نفر از اهالی تُرک منطقه شهید و یا مجبور به تَرک اوطان خود شدند. در سالهای ۱۹۲۰ تعداد روستاهای مسلمان تُرک نشین به ۱۱۵ تنزل کرد. با فروپاشی روسیه در اواخر سال ۱۹۱۷ و تاسیس جمهوریهای آذربایجان و ارمنستان، منطقه زنگه زور به هیچ وجه در داخل اراضی دولت تازه تاسیس ارمنستان نبود بنابراین آندرانیک اوزانیان همو که در تیر ۱۲۹۷ شمسی برای کمک به جیلوها به خوی حمله نمود ولی با مقاومت جانانه اهالی خوی شکست خورده از طریق جلفا عقب نشست، با عدم الحاق زنگه زور به ارمنستان مخالفت کرده و گروهها و دستجات تروریست ارمنی در زنگه زور تاسیس نمود و به عملیات ایذایی پرداخت. دولت تازه تاسیس آذربایجان برای مقابله با تحرکات این دستجات ارمنی قوای منظم و پارتیزانی به فرماندهی جوادبیگ شیخ لینسکی فرستاد. ۲۰ آوریل ۱۹۲۰/ اردیبهشت ۱۲۹۹ آذربایجان برای خارج کردن قوای مسلحه ارمنی از زنگه زور به دولت ارمنستان اولتیماتوم داد. درگیری های قوای آذربایجان با دستجات پارتیزان ارمنی تا سال ۱۹۲۰ یعنی بلشویکی شدن آذربایجان و ارمنستان ادامه یافت. دولت شوروی منطقه زنگه زور به مساحت ۶۷۴۲ متر مربع را دو قسمت کرده ۳۶۳۷ متری مربع را به ارمنستان داد و  تنها ۳۱۰۵ کیلومتر مربع در اختیار دولت آذربایجان ماند.


با آغاز فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۸۸/۱۳۶۷ تمام تُرکان مسلمان آذربایجان از زنگه زور و سایر محالات آذربایجان در اختیار دولت سوسیالیستی ارمنستان نظیر گؤی چای، دره له یزده و ایروان اخراج شدند و قره باغ  نیز به تصرف ارامنه مسلح درآمد. با استقلال آذربایجان بازپس گیری اراضی آذربایجان قره باغ شروع و نهایتا در سال ۱۴۰۰ شمسی با آزادی شوشا به اتمام نهایی رسید. با شکست فلاکت بار ارمنستان و قبول تسلیم آن دولت، پیمان صلح بین دو دولت بسته شد. براساس یکی از مفاد این پیمان، آذربایجان متعهد به ایجاد کریدور خان کندی- لاچین و ارمنستان متعهد به تاسیس دالان زنگه زور مابین نخجوان با مام میهن گردید که عدم تمایل ارمنستان برای این بازگشایی کریدور سبب درگیری های خونین اخیر در نواحی مرزی بین دو کشور گردیده است.


به نظر می رسد وقت کشی ارمنستان برای بازگشایی دالان زنگه زور غربی مابین نخجوان و سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان در آینده به ضرر ارمنستان تمام شود و در ماههای آینده زنگه زور غربی همراه با بخش شرقی به سرزمین مادریشان آذربایجان ملحق شود.


توحید ملک زاده دیلمقانی

۱۴۰۱/۰۷/۰۷

دو سال از جنگ دوم قره‌باغ و آزادسازی اراضی اشغالی آذربایجان گذشت

 جمهوری آذربایجان دو سال پیش در واکنش به حملات نیروهای ارمنستان به مناطق مسکونی غیرنظامی، عملیاتی را در این زمینه آغاز کرد که در نهایت به آزادی اراضی اشغال شده این کشور توسط ارمنستان منجر شد.


این عملیات که «جنگ دوم قره‌باغ» نام گرفت، با عملیات «مشت آهنین» به دستور الهام‌ علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان آغاز و در ادامه به «نبرد وطن» تبدیل شد و پس از ۴۴ روز با پیروزی آذربایجان و آزادی اراضی تحت اشغال این کشور پس از حدود ۳۰ سال پایان یافت.


اقدام آذربایجان برای باز پس‌گیری اراضی خود پس از مذاکرات فرسایشی و بی نتیجه با ارمنستان و تشدید حملات بی‌پایان و اظهارات تحریک آمیز مقامات این کشور آغاز شد.


از سوی دیگر فعالیت‌های گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا به رهبری مشترک روسیه، آمریکا و فرانسه در ۲۸ سال گذشته بی‌حاصل مانده بود.


رئیس جمهور آذربایجان با تاکید بر ضرورت به کارگیری راهکارهای مسالمت آمیز برای حل این مسئله در تمامی پلتفرم‌ها و مجاری، همواره به این نکته اشاره می‌کرد که در صورت عدم موفقیت این مذاکرات، دارای بازپس‌گیری اراضی خود از طریق جنگ هستند. با توجه به عدم موفقیت این مذاکرات، آذربایجان از حق خود بر اساس حقوق بین‌المللی استفاده کرد.


ارمنستان در دوره فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی ضمن ادعای حق بر اراضی آذربایجان در دهه ۹۰ به این کشور حمله و ۷ استان در قره‌باغ و اطراف آن را اشغال کرد.


در این راستا، ارمنستان قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد خروج «بی قید و شرط» از این اراضی را مورد توجه قرار نداد.

با ادامه موضع مشابه توسط نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان در سال ۲۰۱۸ مذاکرات گروه مینسک به توقف نزدیک شد. اظهارات تحریک آمیز توسط داوید تونویان، وزیر دفاع وقت ارمنستان مبنی بر «جنگ جدید برای اراضی جدید» و همچنین اظهارات پاشینیان در مورد این که «قره‌باغ متعلق به ارمنستان است» واکنش آذربایجان را به همراه داشت.


ارمنستان در کنار این اظهارات تحریک آمیز، برای اشغال نقاط استراتژیک در نزدیکی استان تووز آذربایجان را در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۰ مورد حمله قرار داد.

ارتش آذربایجان حملات ارمنستان را خنثی کرد. اما در ادامه این درگیر‌ی‌های شدید ژنرل پولاد هاشم‌اف به شهادت رسید. این رویداد موجب تجمع مردم آذربایجان در مراکز شهر شد. بدین ترتیب این تجمعات زمینه آزادسازی اراضی اشغالی آذربایجان را فراهم کرد.


در چارچوب این تحولات رزمایش‌های فشرده آذربایجان آغاز و دو رزمایش جداگانه با نیروهای مسلح ترکیه در سال ۲۰۲۰ برگزار شد.


نیروهای ارمنی ساعت ۶ صبح ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ مواضع نظامی و غیرنظامی در خط مرزی آذربایجان را با خمپاره، توپ و گلوله که تلفات جانی بسیار و خسارات مالی جدی در پی داشت، مورد حمله قرار دادند.


پس از این رخداد، نیروهای آذربایجان حمله‌ای گسترده را به دستور علی‌اف در امتداد خط مقدم آغاز کردند. در نخستین روز از این عملیات ۶ روستا و برخی از ارتفاعات راهبردی آزاد شد.

این درگیری‌ها ۴۴ روز طول کشید و در روزهای بعدی نیز خبرهای مسرت بخش از جبهه برای مردم آذربایجان رسید.


جنگ دوم قره باغ که مردم از آن به عنوان «نبرد وطن» یاد می‌کنند، ۴۴ روز ادامه پیدا کرده و با پذیرش شکست توسط ارمنستان در دهم نوامبر به پایان رسید.


ارتش آذربایجان در نبرد ۴۴ روزه ۵ شهر، ۴ منطقه و ۲۸۷ روستا را آزاد کرد و ارمنستان نیز طبق توافق امضا شده در دهم نوامبر از کلبجر، لاچین و آغدام خارج شد.







۱۴۰۱/۰۶/۳۰

رویکرد کشورهای اروپایی در قبال کریدور زنگه‌زور

 رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین اعلام کرد به‌ جز یونان، بقیه کشورهای اروپا قطعا از شکل‌گیری کریدور زنگه‌زور استقبال می‌کنند.


فریدون برکشلی، رئیس ایرانی دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین گفت: اتحادیه اروپا هم از این پروژه (کریدور زنگه‌زور) استقبال می‌کند. در حقیقت یکی از مهم‌ترین خواست‌های اروپا، تنوع‌بخشی به منابع تامین گاز و انرژی است.

برکشلی امروز در مصاحبه با خبرگزاری «ایلنا» همچنین اظهار داشت: در اتحادیه اروپا، تنها یونان از این تحولات و تقویت نقش ترکیه نگران است و بقیه کشورهای اروپا قطعا از شکل‌گیری این کریدور استقبال می‌کنند.

او افزود: ترکیه بزرگترین منتفع دالان زنگزور تلقی می‌شود. این کشور بدون داشتن منابع نفت و گاز، انتقال انرژی از منطقه دریای خزر را در اختیار می‌گیرد و با این برگ برنده، در سطح منطقه و جهان بازی‌ها خواهد کرد.

وی درباره در مورد راهکارهای پیش‌رو برای ایران نیز تصریح کرد: تقریبا در هیچ‌یک از معادلات شرایط به سود ایران نیست. ایران کارت مهمی برای بازی در اختیار ندارد. اقدامات تلافی‌جویانه هم خطرناک و پرریسک است.

برکشلی ادامه داد: ایران بخش قابل ملاحظه‌ای از برتری استراتژیک خود را از دست خواهد داد. متاسفانه ایران در سال‌های اخیر و پس از فروپاشی اتحاد شوروی در منطقه آسیای میانه و قفقاز حضور استراتژیک کمرنگی داشته است.

رئیس دفتر مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین در پایان گفت: جمهوری آذربایجان با تمام قوا می‌کوشد به‌عنوان یک کشور اروپایی شناخته شود. ترکیه هم می‌کوشد تا وارد پیمان شانگهای شود و همراه چین، هند و روسیه به‌عنوان یک قدرت مسلط مورد توجه و حمایت قرار گیرد.

ترکیه و آذربایجان هر دو بنا دارند از زوایای منافع خود با غرب و شرق هماهنگی ایجاد کنند و عزم ورود به یک رویارویی نظامی را ندارند.